توان بخشی وسیله ای برای کمک به پیاده روی است و به افرادی که دچار اختلال تحرک هستند، کمک می کند.
ابزارهای توان بخشی چیست؟ ابزارهای مختلفی برای کمک به افرادی که توانایی تحرک را ندارند، وجود دارد که از جمله می توان به صندلی چرخدار، اسکوتر و … اشاره کرد. از دیرباز حیوان سگ راهنمای خوبی برای افراد نابینا بوده است. نمونه های دیگری از جمله تغییرات سطح، جابجایی از طریق پله برقی نیز ابزاری برای تحرک بهتر است. اصطلاح سنتی توان بخشی در اصطلاح سنتی توان بخشی به دستگاه های مکانیکی با تکنولوژی بسیار پایین گفته می شود، که در نهایت موجب ایستادن غیر منتظره ی بیمار روی پای خود و یا راه رفتن می گردد. البته انتظار می رود که این دستگاه های مکانیکی، پیشرفت چشمگیری داشته باشند. مثلا با استفاده از حسگرها یا بازخورد صوتی و یا لمسی عمل کنند. ابزارهای کمک به پیاده روی ابزارهایی برای کمک به پیاده روی هستند، که با توجه به نیاز شخصی فرد مورد استفاده قرار می گیرند. در واقع این ابزارها موجب ثبات، کم کردن وزن تحملی روی پاهای فرد و تحرک بهتر در شخص می شود. از جمله ی این ابزارها عبارتند از: 1. چوب نیشکر ساده ترین وسیله جهت کمک به پیاده روی است. وزن و نیروی اعمالی از سمت فرد، توسط این چوب محدود می شود. 2. عصا عصا داری دونقطه ی تماس با بازو، دست و زیر بغل می باشد و اجازه ی می دهد تا نیرویی که از طرف شخص منتقل می شود، محدودتر شده و نسبت به مورد قبلی بهتر می باشد. 3. کوسن و کمربند قوس کمری از بازو و دستهای فرد برای نگه داشتن وزن او استفاده می کند. در واقع مانند چوب نیشکر می باشد و فقط از ساعد نیز برای کمک به تحرک حمایت می کند. بخش ساعد باعث افزایش تعادل، ثبات و کاهش وزن بر روی مچ دست می شود. 4. واکر واکر ها پایدارترین وسیله برای راه رفتن می باشند، که متشکل از یک چهار چوب فلزی با حداقل 3 نقطه ی تماس با زمین می باشد و شخص در مقابل آن قرار می گیرد. نقاط تماس می تواند با استفاده از یک لایه ی پلاستیکی یا چرخ و یا هر دو پوشانده شده باشد. همچنین واکر ها دارای یک صندلی داخلی هستند، تا بیمار بتواند وسایل شخصی خود را روی آن قرار دهد. 5. هیبرید نیشکر این ابزار در سال 2012 معرفی شد و چیزی بین واکر و نیشکر است. این هیبرید 2 پا دارد که پشتیبانی بیشتری به همراه دارد. ابزارهای پیادروی نشسته روروک مخصوص بچه ها به کاربر اجازه می دهد تا تعادل خود را حفظ کند. که به صورت یک صندلی دوچرخه ای است که می تواند آن را به صورت دستی یا ازطریق یک یا دو پا حرکت دهد. از نیشکر خیلی بهتر می باشد و ساده تر از صندلی چرخدار می باشد. صندلی چرخ دار صندلی چرخ دار در دو نوع می باشند: نوع اول : صندلی چرخ دار دستی که شخص بیمار باید بوسیله ی دست های خود، صندلی را به حرکت در آورد. نوع دوم: صندلی چرخ دار الکترونیکی که شخص بیمار نیاز نیست خودش صندلی را به حرکت در آورد. افرادی که دچار مشکل شدید تحرکی هستند، می توانند با توجه به توصیه ی پزشک از صندلی های چرخ دار استفاده نمایند. تجهیزات مکانیکی تجهیزات مکانیکی از جمله آسانسورهای برقی به منظور سهولت در جابجایی بیمار و صندلی چرخ دارش وجود دارد که می توانند در راه پله ها یا در طبقات باشند.
دلایل استفاده از ابزارهای توان بخشی
ابزار توانبخشی ابزاری هستند که عموما به کمک بیمار می آیند و تحرک را برای وی آسان تر می کنند. این ابزار شامل واکر، عصا، ویلچر، رولیتر و … می باشد که برای افرادی که برای حرکت کردن دچار مشکل می شوند بسیار مفید است.
در ادامه به 3 دلیل مهم استفاده از این ابزار اشاره می کنیم.
کاهش درد در اندام تحتانی بدن:
به دلایل مختلفی چون بالا رفتن سن و یا برخی بیماری ها ممکن است اندام های بدن چون لگن، ساق پا، زانو و … دچار درد شوند. با استفاده از ابزارهای توان بخشی فشار از روی این اندام ها برداشته شده و در نتیجه درد کمتری به شخص وارد می شود.
کمک برای راه رفتن:
ممکن است فردی به صورت مادرزادی یا بدلیل برخی از حوادث طبیعی به صورت لنگ راه برود. با استفاده از ابزارهای توان بخشی این افراد می توانند براحتی و بهتر راه بروند. همچنین پایداری این افراد با استفاده از ابزارهای توان بخشی افزایش می یابد.
توصیه پزشک یا عمل جراحی:
ممکن است فرد بر اثر سانحه دچار آسیب در ناحیه ی لگن یا اندام های تحتانی گردد و مجبور به انجام جراحی در این محل گردد، در این موارد با توجه به توصیه پزشک، فرد باید تا زمانی که بهتر شود از ابزارهای توان بخشی استفاده کند تا از اعمال فشار به این نقاط بدن جلوگیری کند.
عصا یا واکر؟!؟
واکر به دلیل اینکه نسبت به عصا دارای پایه های بیشتری (4 پایه) می باشد، برای فردی که توانایی حرکتی خیلی کمی دارد، می تواند ابزار بسیار مناسبی باشد.
همچنین فردی که دچار سانحه در اندام های تحتانی شده است باید هرچه سریعتر راه برود تا روند بهبود او سریعتر گردد. برای این افراد واکر ابزار بسیار مناسبی می باشد، زیرا می توانند با استفاده از واکر بدون آنکه به اندام های تحتانی فشار وارد گردد، راه بروند.
البته بهتر است بعد از مدتی که فرد بهبود پیدا کرد از عصا استفاده کند تا اینگونه اندام های حرکتی خود را بیشتر در حرکت و راه رفتن درگیر کند.
انواع واکرها
واکرهای بدون چرخ
واکر با 2 چرخ
واکر با 4 چرخ
واکر تاشو
واکر با ترمز و سبد برای حمل اشیا و یا دارای صندلی برای نشستن کاربر
توجه: بهتر است برای انتخاب واکر مناسب حتما با پزشک مشورت نمایید تا واکر مناسب را به شما معرفی کند.
نکات مهم در هنگام استفاده از واکر
ارتفاع واکر را بصورت مناسب تنظیم کنید.
به وزن واکر توجه کنید زیرا واکر مناسب باید سبک باشد.
توجه به عرض آن نیز ضروری است، زیرا واکر با عرض زیاد، امکان عبورش از ورودی های با عرض کم وجود ندارد.
وقتی می خواهید وزنتان را بر روی واکر قرار دهید به این مسئله توجه کنید که 4 پایه ی واکر بر روی زمین قرار گرفته باشد که این مسئله در سطوح ناهموار اهمیت پیدا می کند.
همراه با واکر راه بروید.
جهت اطمینان می توانید از طریق پزشک یا فیزیوتراپیست خود آموزش های لازم را جهت استفاده از واکر ببینید.